ԵԳ Երիտասարդական Գրասենեակ
Related Articles
ԵԱՆ ԱՄՈՍ ԿՈՄԷՆՍԿԻ 1592-1670
ՃՈՆ ԼՈՔ 1632-1704
ԺԱՆ ԺԱԳ ՌՈՒՍՕ
ԵԱՆ ԱՄՈՍ ԿՈՄԷՆՍԿԻ 1592-1670
Մանկավարժութեան գիտութեան հիմնադիր, փիլիսոփայ, մանկավարժ, հոգեբան Եան Ամոս Կոմէնսկի ծնած է 1592-ին:
Կոմէնսկի ամբողջ կեանքի ընթացքին իշխանութիւններու կողմէն հալածուած է եւ այս պատճառով թափառաշրջիկ կեանք վարած՝ Եւրոպայի տարբեր երկիրներու մէջ ժամանակաւորապէս հաստատուելով:
Ան զբաղած է մեթոտաբանական եւ դասաստեղծման աշխատանքներով: Ունեցած է բեղմնաւոր թռիչք, անոր աշխատութիւններու թիւը կը հասնի հարիւրի, սակայն երբ 1666թ.-ին Լէշնօ քաղաքը հրդեհի կը մատնուի Կոմէնսկիի ամբողջ տունը եւ գրադարանը կը փճանան եւ կը փրկուին ընդամէնը քանի մը գրքեր, որոնք հասած են մեզի:
1670-ին ան կը կնքէ իր մահկանացում տարագրութեան եւ մենակութեան մէջ:
ԿՈՄԷՆՍԿԻԻ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԱՅԵԱՑՔՆԵՐԸ
Կոմէնսկին մարդասէր մանկավարժ էր:
Առաջին անգամ Կոմէնսկին մշակած է ուսուցման գործընթացի հասկացութիւնն ու օրինաչափութիւնները, առաջին անգամ մշակած է ուսուցման սկզբունքները:
Մանկավարժութեան պատմութեան մէջ առաջին անգամ Կոմէնսկին մշակած է դաս-դասարանային համակարգը, անոր կողմէն առաջին անգամ հաստատուած է ուսումնական տարի հասկացութիւնը եւ արձակուրդները:
Առաջին անգամ մշակած է ամենօրեայ անհատական հարցադրումներու եւ ամսական, կիսամեակային ու ամավերջի ստուգողական աշխատանքի աշխատելաձեւը:
Ան չափազանց կարեւորած է կարգապահութիւնը դպրոցէն ներս, յաճախ մէջբերելով չեխական հետեւեալ ասացուածքը՝ «դպրոցը առանց կարգապահութեան, նման է առանց ջրի ջաղացքի»:
Կոմէնսկին տուած է երեխաներու դպրոցական տարիքային բաժանման վեցական տարիներու համակարգը.
-Ծնունդէն մինչեւ վեց տարեկան (մայրական դպրոց):
-6-12 տարեկան Մայրենի լեզուի դպրոց
-12-18 տարեկան
-18-24 տարեկան
ՃՈՆ ԼՈՔ 1632-1704
17-րդ դարու անգլիացի տաղանդաւոր հոգեբան, մանկավարժ Ճոն Լոքը ծնած է 1632-ին:
Ան ուսումնասիրած է փիլիսոփայութիւնն ու անոր յարակից գիտութիւնները՝ հոգեբանութիւնն ու մանկավարժութիւնը:
Ճոն Լոքը համաշխարհային պատմութեան մէջ տուած է շատ մտքեր ու հայեացքներ, որոնք մինչեւ օրս չեն կորսնցուցած իրենց դերն ու նշանակութիւնը:
Ան մարդու ձեւաւորման հիմքին մէջ մեծ դեր կը վերապահէ դաստիարակութեան, սակայն ժխտելով դաստիարակութեան գործօնը:
Ճոն Լոքը նոր ծնած երեխային հոգին կը նմանցնէ մաքուր տախտակի TABULA RASA, այսինքն՝ երեխան կը ծնի առանց ժառանգական բնածին տուեալներու, ըստ որուն ցանկացած տուեալ կարելի է սերմանել ուժեղ դաստիարակութեան միջոցով:
Որպէս թեւաւոր միտք կը հնչէ Լոքի խօսքը «Առողջ մարմին, առողջ մտքի մէջ»:
Ան դէմ էր մարմնական ֆիզիքական պատիժներուն, գտնելով, որ ստրկատիրական դաստիարակութիւնը, ստրկական հոգեբանութիւն կը մշակէ:
Ան մահացած է 1704-ին:
ԺԱՆ ԺԱԳ ՌՈՒՍՕ
Ծնած է 1712-ին:
Մանկավարժութեան պատմութեան մէջ Ռուսօն առաջին անգամ առաջ քաշած է բնայարմարութեան եւ ազատ դաստիարակութեան գաղափարը: Ըստ անոր մարդ որպէս բնութեան մէկ մասնիկը պէտք է զարգանայ անոր պէս համաչափ:
Ան կողմնակից էր ե՛ւ ժառանգականութեան ե՛ւ ուժեղ դաստիարակութեան գործօններու ազդեցութեան, սակայն կը մերժէր միջավայրի եւ հասարակութեան դերը անձի ձեւաւորման եւ զարգացման գործին մէջ:
Անոր հայեացքներուն մէջ երկութիւն կայ, այսպէս ան կը գտնէ, որ երեխան ծնելէն յետոյ պէտք է դուրս բերել հասարակութենէն, տանիլ բնութեան գիրքը եւ այնտեղ դաստիարակել, սակայն երբ կը հասնի արբունքի շրջան պէտք է վերադարձնել հասարակութիւն, բարոյապէս դաստիարակելու համար:
Այս բոլոր մտքերը շարադրուած են անոր «Էմիլ» կամ «Դաստիարակութիւն» գրքին մէջ, որ գրական-գեղարուեստական մանկավարժական գործ է:
Ժան Ժագ Ռուսօն դէմ էր կնոջ կրթութեան ու դաստիարակութեան եւ կը գտնէր, որ կինը պէտք է կախուածութեան մէջ մնայ եւ պէտք է սեփական կարծիք չունենայ:
