Չէ Գէվարայի Ֆօքօի Տեսութիւնը Լատին Ամերիկայի յեղափոխութեան մեծ հերոս Էոնէսթօ Չէ Գէվարան ծնած է 1928-ին, Արգենթինա՝ Բոլիվիայի սահմանին մօտիկ շրջան մը: Մասնագիտութեամբ բժիշկ, Գէվարան եղած է նաեւ հասարակագէտ, տնտեսագէտ, քաղաքականագէտ ու մանաւանդ Կէրիլլական (արձակազէն) կռուի տեսաբան-մասնագէտ: Չէ Գէվարան ղեկավար մասնակցութիւն ունեցած է Քուպայի յեղափոխութեան մէջ: 1956-ին Դեկտեմբերին յեղափոխական 80 հոգինոց …
Read More »
Չէ Գէվարայի Ֆօքօի Տեսութիւնը Լատին Ամերիկայի յեղափոխութեան մեծ հերոս Էոնէսթօ Չէ Գէվարան ծնած է 1928-ին, Արգենթինա՝ Բոլիվիայի սահմանին մօտիկ շրջան մը: Մասնագիտութեամբ բժիշկ, Գէվարան եղած է նաեւ հասարակագէտ, տնտեսագէտ, քաղաքականագէտ ու մանաւանդ Կէրիլլական (արձակազէն) կռուի տեսաբան-մասնագէտ: Չէ Գէվարան ղեկավար մասնակցութիւն ունեցած է Քուպայի յեղափոխութեան մէջ: 1956-ին Դեկտեմբերին յեղափոխական 80 հոգինոց …
Read More »10 ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԼԻՏԵՐՈՒԹԻՒՆ [առաջնորդութիւն] Քաղաքական առաջնորդութեան հիմնահարցը Քաղաքական առաջնորդութեան հիմնահարցը բազմակողմ երեւոյթ է, որովհետեւ անով կը զբաղին քաղաքագիտութիւնը, քաղաքական հասարակագիտութիւնը եւ քաղաքական հոգեբանութիւնը: Եթէ քաղաքագիտութեան համար կարեւոր է պարզաբանել թէ որո՞ւ կարելի է համարել քաղաքական առաջնորդ, ի՞նչ են անոր պարտականութիւնները, ինչպիսի՞ դեր պէտք է ան խաղայ հասարակութեան զարգացման համար, եւայլն, …
Read More »9 ՄԱՐԴԸ ԵՒ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ Մարդը որպէս քաղաքական գործունէութեան ենթակայ Քաղաքականութեան մէջ մարդու դերի մասին, պատմութեան ընթացքին ձեւաւորուած են երկու ուղղութիւններ՝ ա.-Առաջին ուղղութիւնը քաղաքականութեան գործընթացը կապած է էլիտարի՝ ազնուախաւի հետ: բ.-Երկրորդ ուղղութիւնը նսեմացուցած է անհատի դերը քաղաքականութեան մէջ: Յամենայնդէպս, մեր թուարկութեան սկիզբները, մարդն անուանած են քաղաքական էակ, միջին դարերուն՝ կրօնական էակ, …
Read More »8 ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՌԵԺԻՄՆԵՐ [վարչաձեւեր-վարչակարգեր] Քաղաքական վարչակարգի էութիւնը Քաղաքական վարչակարգը միջոցներու եւ մեթոտներու ամբողջութիւն է, որոնց օգնութեամբ կ՛իրականացուի քաղաքական եւ պետական իշխանութիւնը: Քաղաքական վարչակարգը կը ստեղծուի հասարակական եւ քաղաքական համակարգերու առկայութեամբ, որոշակի պայմաններու տակ, ինչպիսիք են՝ կառավարող քաղաքական վերնախաւի կողմէ առաջադրուած խնդիրները, նպատակներն ու անոնց իրագործման եղանակները, հասարակական ուժերու յարաբերակցութիւնը, երկրի …
Read More »7 ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԻՒՆՆԵՐ Քաղաքական կուսակցութիւններ հասկացութիւնը Մարդկութեան յայտնի են դեռ ճորտատիրական կարգերու օրերուն, շահագործուած դասակարգերու որոշակի կազմակերպուածութեամբ մը տեղի ունեցած յեղափոխական ելոյթները ընդդէմ ճորտատէրերուն: Կուսակցութիւն [party] անուանումը առաջացած է լատիներէն pars=մաս բառէն, զոր կը նշանակէ մասնագիտական այնպիսի խումբեր, որոնք կը պայքարին իրարու դէմ, իրենց խմբային շահերու պաշտպանութեան նպատակով, ինչպէս Ֆրանսայի …
Read More »6 ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ԻՐԱՒԱԿԱՆ ՊԵՏՈՒԹԻՒՆ Քաղացիական հասարակութեան հասկացութիւնը Քաղաքացիական հասարակութիւնը սկսած է ձեւաւորուիլ դեռ համայնական հասարակարգի աշխատանքային բաժանման ժամանակաշրջաններէն, կենսապայմաններու ապահովման եւ հաւաքականութեան պաշտպանուածութեան նպատակներով: Միջին դարերուն ան ձեւակերպուած է միապետութիւններու դէմ ընկճուած դասակարգերու պայքարով: Ֆրանսական յեղափոխութենէն ետք, մեծ շրջադարձ կատարուած է Քաղաքացիական հասարակութեան եւ պետութիւններու փոխյարաբերութիւններուն միջեւ, առ …
Read More »5 ՊԵՏՈՒԹԻՒՆ Պետութիւնը որպէս քաղաքական համակարգի հիմնական հաստատութիւն Պետութեան կոնցեպցիան [հասկացութիւնը] Պետութեան հասկացութեան, բովանդակութեան, պարտականութիւններու, խնդիրներու, ծագման դրդապատճառներու եւ զարգացման օրինաչափութիւններու հարցերը, ի սկզբանէ զբաղեցուցած են համայն մարդկութիւնը: Այսօրուան դրութեամբ, մարդկութիւնը հետաքրքրող հարցերը պետութեան զարգացման ուղղութիւնն ու ապագայի դրսեւորման հարցերն են: Պետութիւնը, ծնունդն է աշխատանքի հասարակական բաժանման, եւ մասնաւոր սեփականութեան …
Read More »4 ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԵՐ Քաղաքական համակարգի հասկացութիւնը Համակարգ [system] կը նշանակէ՝ մէկը միւսի հետ սերտ առնչութիւն ունեցող մասեր, որ միասին կը կազմեն մէկ ամբողջութիւն: մէ Քաղաքական համակարգ կը նշանակէ՝ քաղաքական գործընթացներ, միտումներ, ինստիտուտներ, անհատներ, հաւաքականութիւններ, կազմակերպութիւններ [քաղաքական կամ հասարակական], իրենց այն ակտիւութիւններով, որոնք որոշակի ազդեցութիւններ ունին քաղաքական ընթացքի վրայ: Քաղաքական առողջ …
Read More »3 ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆՆԵՐ Քաղաքական իշխանութիւն Իշխանութիւն [Ի] բառը յունարէնով arcke, կը նշանակէ կառավարել եւ սկսիլ: Լատիներէնով՝ potestas կը նշանակէ ուժ, կարողութիւն, հզօրութիւն: Անգլերէնով power ուժ կամ հզօրութիւն կամ authority հեղինակութիւն: Հայերէնով՝ իշխել, այսինքն՝ տիրել կամ տիրապետել: Նման թեթեւակի ստուգաբանումն ալ կը հաստատէ, որ Իշխանութիւնը բարդ եւ բազմաշերտ հասկացութիւն է, կախուած իշխանաւորներու …
Read More »
ԵԳ Երիտասարդական Գրասենեակ