1877-1878ին, Ռուս-թրքական պատերազմը աւարտեցաւ Ռուսիոյ յաղթանակով: Պատերազմի ընթացքին հայկական նահանգներու հայութիւնը ենթարկուեցաւ կոտորածներու. հայութիւնը վատ վիճակի մէջ էր: Թուրքիոյ պարտութեան լոյսին ներքեւ՝ օսմանեան եւ ռուսական կայսրութիւններուն միջեւ ստորագրուեցաւ Սան ՍտեՖանոյի դաշնագիրը՝ 1878ի Մարտ 3ին: Այս դաշնագրին որպէս արդիւնք անկախացաւ Պուլկարիան: Հայ ազգին եւ Հայաստանին վերաբերող հարցերուն՝ Սան ՍտեՖանոյի դաշնագիրը անդրադարձաւ …
Read More »Արեւելեան հարց ըսելով պէտք է հասկնալ 18-19 րդ դարերուն Ռուսական Կայսրութեան եւ Աւստրօ-հունգարական կայսրութիւններու ուժի ընդարձակման եւ զօրացման հետ զուգահեռ, Օսմանեան Կայսրութեան տկարացման երեւոյթը՝ թէ՛ զինուորական, քաղաքական առումներով, թէ՛ քաղաքակրթական առումով: Այդ օրերուն արդի աշխարհը չէր ուզեր ընդունիլ այլեւս Օսմանեան Կայսրութեան նման յետամնաց եւ վայրագ կայսրութեան մը տիրապետումը աշխարհագրական հսկայ …
Read More »18րդ դարու կէսէն մինչեւ 19րդ դարու սկիզբը ականատես պիտի ըլլանք հայ ազգային գիտակցութեան զարթօնքի մը: Ի՞նչ էին այդ զարթօնքին պատճառները: ա-Օսմանեան կայսրութեան ճնշուածութիւնը Աւստրօ Հունգարիա¬Ռուսաստան հակամարտութեան որպէս արդիւնք: բ-Արեւմուտքի դերը եւ Ռուսիոյ երեւումը Անդրկովկասի մէջ: գ-Հայ Եկեղեցւոյ դերը: դ-Հայ մտաւորական շարժումը եւ կրթական հաստատութիւնները: ե-Մխիթարեան շարժումը: ա.Արեւմուտքի դերը 18րդ դարուն …
Read More »16րդ դարէն սկսեալ Հայաստան անցաւ Օսմանեան Կայսրութեան տիրապետութեան տակ: Օսմանեան թուրքերը կիրարեցին Բիւզանդիոնի Վարչական դրոյթները, սակայն անոնց նման հանդուրժող չեղան: Անոնց վարչական դրոյթը բնորոշուեցաւ անհանդուրժողականութեամբ եւ փտածութեամբ: Այս մէկը շատ ծանր կշռեց մանաւանդ քաղաքակրթութիւն ճանչցած ժողովուրդներուն համար, որոնք ենթարկուեցան այս լուծին (օրինակ Հայաստանը): Օսմանեան Կայսրութեան տիրապետութեան տակ հայ ժողովուրդը ենթարկուեցաւ …
Read More »Այս շրջանին Հայաստան պատուար մըն էր Բիւզանդական կայսրութեան (արեւմուտքէն) եւ Պարսկական Կայսրութեան (Արեւելքէն) միջեւ: 10րդ դարուն նոր երեւոյթ մը եկաւ շրջելու ամբողջ շրջանի պատմութիւնը: Այդ եղաւ թուրանական ցեղերու արշաւանքները դէպի Փոքր Ասիա եւ Միջագետք (սելճուք թուրքեր, մոլկոլներ, օսմանցի թուրքեր, թիւրքմէններ): Սելճուք թուրքերը 1040 թուին տիրացան Պարսկաստանին՝ Մարւի ճակատամարտով, սակայն չկրցան …
Read More »
Հայ Դատը՝ հայ ազգի կողմէ իր պատմական հայրենիքին մէջ, իր սեփական պետականութեամբ, ինքնիշխան եւ ազատ ապրելու համար մղուող պայքարն է, նուիրագործելու համար իր քաղաքակրթական առաքելութիւնը ազգերու ընտանիքին մէջ: -Ազգը մարդկային հաւաքականութիւններու կամ խումբերու ամենակազմակերպուած եւ զարգացած մակարդակն է: Մարդկութիւնը անցած է երկար ճանապարհէ, հասնելու համար «ազգ»ին (տոհմ, ցեղ, եւ այլն): …
Read More »
Գնահատանքը աշակերտներու կամ խմբակի մը վարքի ու գործունէութեան հասարակական գնահատման արտայայտութիւնն է: Ապրելով բաւարարուածութեան զգացումը, դպրոցականը կը զգայ կայտարութիւն, վստահութիւն իր սեփական ուժերուն եւ յետագայ յառաջընթացքին նկատմամբ: Կարելի չէ ենթադրել թէ՝ խրախուսանք ու գնահատանքը միշտ օգտակար են: Գնահատանքի դաստիարակչական նշանակութիւնը կ՛աճի երբ ան իր մէջ կը բովանդակէ ոչ միայն արդիւնքի …
Read More »Ըստ մեզի հասած տուեալներուն, հայերը ունեցած են երեք նոր Տարի, որոնք կոչուած են՝ Ամանոր, Նաւասարդ կամ Կաղանդ: Ժամանկին, մեր նախնիները Նոր Տարին կը դիմաւորէին Մարտ 21-ին, գարնանային գիշերահաւասարի օրը: Այդ մէկը պատահական ընտրութիւն չէր: Այդ հեռաւոր ժամանակներուն, hայ քուրմերը իրենց բազմամեայ դիտարկումներով նկատի առած են, որ բնութիւնը յարութիւն կ’առնէ գարնան …
Read More »
Սիսը Դաշտային Կիլիկիոյ քաղաքներէն է: Անունը սեմական ծագում ունի եւ արամերէն կը նշանակէ քահանայ, կրօնաւորների բնակատեղի: Հնագոյն ժամանակներուն Սիսը ենթարկուած էր Հռոմին, ապա Բիւզանդիոյ: 5-6-րդ դարերուն ան յաճախ յիշատակուած է հռոմէական եւ բիւզանդական աղբիւրներուն մէջ: 8-րդ դարասկզբին քաղաքը նուաճած են արաբները: Այդ ժամանակաշրջանի մասին գրող արաբ հեղինակները կը վկայեն, որ …
Read More »1904ի ապստամբութեան պատրաստուող Սասնոյ հայութեան զէնք եւ զինամթերք հասցնելու համար, 1903ի աշնան, Հ.Յ.Դաշնակցութիւնը կը ձեռնարկէ իր պատմութեան մեծագոյն զինատար խումբին կազմութեան, ձեւաւոր եւ հետեւակ գունդերով: Ձիաւոր գունդը կը գլխաւորէ Խանը, իսկ հետեւակը՝ Նեւրուզը: …«Հրացանները ուսերին, Դրօշակը պարզել էին, Գնում էին ուրախ զուարթ, Ազատութիւն երգում էին»: Ձեռնարկը կը նպատակադրէ.- -Պարենաւորել երկու …
Read More »Նեւրուզ, բուն անունով Օննիկ, ծնած է Մարմարա ծովու ափին, Ռոտոսթօ քաղաքը: Նախնական ուսումը ստացած է տեղւոյն վարժարանի մէջ, ապա՝ զբաղած է ծխախոտի մշակութեամբ: Ամուսնացած էր եւ ունէր չորս զաւակ, շատ անգամ, իր զաւակներուն ձեռքը մէկական գաւազան տալով, ինք ալ սուրը բռնած՝ անոնց առջեւէն քալելով ու հայրենասիրական երգեր երգելով թափօր կ՛ընէր …
Read More »Օսմանեան լուծի տակ տառապող Արեւմտահայաստանը 19րդ դարուն ենթակայ էր ամէնօրեայ թալանի, կողոպուտի ու ճնշումի: Իր իսկ հողին վրայ, իր իսկ աշխատանքով կերտուած հայու տունն ու ընտանիքը կը յափշտակուէին բռնի ուժով, անարդարօրէն: Այս բոլորին դիմած հայ գիւղացին վճռած էր այլեւս գլուխ չծռել. պէտք ունէր զէնքի ինքնապաշտպանութեան: Սակայն Երկրի մէջ զէնք ձեռք …
Read More »Հարեւանութեամբ ապրող ժողուուրդներու, մասնաւորապէս Հայերու, Վրացիներու ու Կովկասի թաթարներու միջեւ այլատացութեան առանձին դրսեւորումներ միշտ եղած են: Սակայն 19-րդ դարու վերջին 20-րդ դարու սկզբին ցարական իշխանութիւնները հասցուցին հարցերը պետական քաղաքականութեան մակարդակին և օգտագործեցին սեփական խնդիրները լուծելու, իրենց հակազգային ծրագիրները: 1905-ի Փետրուար 6-ին Պաքուի տեղական իշխանութիւնները և անձամբ նահանգապետ Նակաշիցէի դրդմամբ մոլեգնած …
Read More »1890ական տարիներու վերջերուն, Սասնոյ հայութիւնը անհամբեր կը սպասէր հայ դաւաճաններու դէմ գործուելիք պատժական արարքները: Ժողովուրդը յատկապէս կը ցանկար, որ Գէորգ Չաւուշ իր զէնքը ուղղէ հայութեան ոսոխին՝ թուրքին, ու մանաւանդ՝ Պշարէ Խալիլին, որ Սպաղանքի ջարդին պատասխանատուն էր եւ Սերոբ Աղբիւրի դաւաճանութիւնը կազմակերպողը: Սերոբի գլխատման համար ան արժանացած էր մեծ պատիւներու: Սասունցիները …
Read More »Բնաւորութիւնը անձի կայուն յատկութիւններու համակարգն է, որ կը դրսեւորուի թէ միւս մարդկանց եւ թէ սեփական անձի գործունէութեան նկատմամբ իր վերաբերմունքով: Բնաւորութիւնը սերտօրէն փոխկապակցուած է խառնուածքի եւ ընդունակութիւններու հետ: Բնաւորութեան գիծերը իրենց արտայայտութիւնները կը ստանան մարդու գործունէութեան բոլոր բնագաւառներուն մէջ: Բնաւորութիւնը կը դրսեւորուի նաեւ մարդուն փոխյարաբերութիւններուն եւ զգացումներուն մէջ: Բնաւորութեան զարգացումը …
Read More »
Եզնիկ՝ Մեսրոպի եւ Սահակի աւագ աշակերտներէն էր, շատ խելացի եւ ուշիմ: Կողբացի կը կոչուի, Այրարատ գաւառին Կողբ գիւղը ծնած ըլլալուն համար: Իր կեանքին մասին շատ քիչ տեղեկութիւններ կան: Կ՛ենթադրուի որ ապրած ըլլայ 400էն 470ի շրջանին: Յայտի է որ ան իր հաւատակից-եղբայր Յովսէփին հետ, Մեսրոպի եւ Սահակի կողմէ, ղրկուած է նախ …
Read More »Արցախեան գոյամարտի տարեգրութեան մէջ 1992 թ. Յունուար 26-ը նշանաւոր դարձաւ Շուշիի շրջանի Քարինտակ գիւղի հերոսամարտով եւ տարեգրութեան մտաւ որպէս Քարինտակի հերոսամարտի օր: Յունուար 26-ի Քարինտակի ինքնապաշտպանական մարտը տեւեց շուրջ 12 ժամ: Ան վճռորոշ մարտ էր, իսկ աւելի ուշ` Ազէրիներու կողմէն ստացաւ «Արիւնոտ ձոր» անուանումը: Շուշիի ժայռի տակ գտնուող Քարինտակի մարտերը …
Read More »
Ֆութպօլը խաղ մըն է , որուն ընթացքին իւրաքանչիւր խումբի նպատակը հնարաւորին չափ շատ գնդակ մտցնելն է դարպասը (goal): Անուանումը անգլիական է՝ ֆութ (ոտք) եւ պոլ (գնդակ): Այս անունը պահպանուած է նաեւ ֆրանսայի, Սպանիոյ, Հայաստանի, Ռուսիոյ եւ այլ տեղերու մէջ: Սակայն կան երկիրներ, ուր տեղացիները Ֆութպօլիլ տուած են իրենց անուանումը, օրինակ՝ …
Read More »
Քունի ժամանակ խօսիլը, քունի նշանաւոր խանգարումներէն մէկը կը համարուի: Այս երեւոյթը տարածուած է 50% փոքրերուն մէջ եւ 5% մեծերուն: Փաստուած է թէ քունի ժամանակ խօսելու պարագան տարածուած է փոքրերուն քով աւելի քան մեծերուն: Փոքրերուն համար քունի այս խանգարումները անվնաս կը համարուին, իսկ մեծերուն պարագային պատճառները են՝ հոգեկան խանգարումներ, անհանգստութիւններ կամ …
Read More »Ծնած է 1895 Էրզրում: Արեւելեան նահանգներու ջարդերուն, ընտանիքը կը կարողանայ փախչիլ աւելի ապահով վայր: Եանիգեան ուսումը կը շարունակէ Մոսկուայի ճարտարապետութեան համալսարանը: Ան ականատես եղած է հայերուն դէմ ոչնչացման գործերուն: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին կը գաղթէ Միացեալ նահանգներ եւ հոն կը հրատարակէ շարք մը վէպեր: Ցեղասպանութեան յիշողութիւնը իր միտքն էր միշտ, ի …
Read More »
ԵԳ Երիտասարդական Գրասենեակ